بررسی تأثیر تماس پوستی بلافاصله و مداوم مادر و نوزاد پس از تولد بر طول مرحله سوم زایمان: کارآزمایی بالینی تصادفی شده

مقدمه: مهم‌ترین مداخله برای پیشگیری از طولانی شدن مرحله سوم زایمان، تجویز داروهای صناعی است که با تمام کارایی، اثرات نامطلوبی را به همراه دارند. بر این اساس نیاز به جایگزینی با روش‌های کم خطرتر احساس می­شود. مطالعه حاضر با هدف بررسی تأثیر تماس پوستی بلافاصله و مداوم مادر و نوزاد پس از تولد بر طول مرحله سوم زایمان انجام شد. روش‌کار: این مطالعه کارآزمایی بالینی تصادفی در سال 1396 بر روی 92 مادر نخست ­باردار در زایشگاه بیمارستان ام‌البنین ­­­(س) شهر مشهد انجام شد. در گروه تماس پوستی، نوزاد پس از تولد بدون پوشش، در تماس پوستی با مادرش قرار می‌گرفت. در گروه مراقبت مرسوم، نوزاد به زیر وارمر منتقل می‌شد و پس از ترمیم پرینه، در داخل پتو تحویل مادر می‌شد. اطلاعات با استفاده از پرسشنامه جمع‌آوری گردید و دو گروه جهت ارزیابی طول مرحله سوم زایمان و میزان نیاز به اکسی‌توسین صناعی مورد پیگیری قرار گرفتند. تجزیه و تحلیل داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار آماری SPSS (نسخه 14) و آزمون‌های کای­دو و تی مستقل انجام شد. میزان p کمتر از 05/0 معنی‌دار در نظر گرفته شد. یافته‌ها: طول مدت مرحله سوم زایمان در 11 نفر (4/23%) از مادران گروه تماس پوستی و 3 نفر (7/6%) از گروه مراقبت مرسوم، کمتر از 5 دقیقه و در 6 نفر (8/12%) از گروه تماس پوستی و 13 نفر (9/28%) از گروه مراقبت مرسوم، بین 20-10 دقیقه بود که بین دو گروه تفاوت آماری معنی‌داری وجود داشت (02/0=p). همچنین نیاز به اکسی‌توسین صناعی پس از زایمان در گروه تماس پوستی به‌طور معنی‌داری کمتر از گروه کنترل بود (03/0=p). نتیجه‌گیری: تماس پوستی مادر و نوزاد، طول مرحله سوم پس از زایمان را کاهش می‌دهد و از نیاز به دوز بالای اکسی‌توسین صناعی و عوارض آن می‌کاهد. می‌توان با برقراری تماس پوستی به‌عنوان یک روش مؤثر، ساده، ارزان و بدون عارضه جانبی به تسریع مرحله سوم زایمان کمک نمود و در نهایت از خونریزی پس از زایمان به‌عنوان یکی از علل شایع مرگ مادر کاست.